პლუტარქე, კრასუსი და "ჭირის სუფრა" დასავლეთ საქართველოში

პლუტარქე, კრასუსი და "ჭირის სუფრა" დასავლეთ საქართველოში
პლუტრაქეს მიერ აღწერილი კრასუსის უკანასკნელი ექსპედიცია პართიაში კიდევ ერთი ფრიად საინტერესო პარალელის გავლების საშუალებას გვაძლევს, რადგან მასში ჩვენთვის საინტერესო მომენტია აღწერილი.

კერძოდ კი, პლუტარქე აღნიშნავს, რომ რომაელი ლეგიონერები კარრის სახელგანთქმული ბრძოლის წინ მდინარე ევფრატზე გადავიდნენ ციხე-ქალაქ ზევგმასთან მოწყობილი მოტივტივე ხიდით. ფორტიფიკაციულ სირთულეებს საოცრად ცუდი ამინდი: საშინელი ჭექა-ქუხილი, ელვა, მეხთა ტყორცნა და ქარიშხალი კიდევ უფრო აძნელებდა. მეორე ნაპირზე გადასულ ჯარისკაცებს კრასუსმა ამცნო, რომ ხიდის განადგურების ბრძანება ჰქონდა გაცემული, რადგან უკან არავინ დაბრუნდებაო. ამ სიტყვებით შეშფოთებული ჯარისკაცები ვახშმად მიცემულმა ოსპმა და მარილმა საბოლოოდ დაარწმუნა, რომ განწირულები იყვნენ, რადგან, როგორც პლუტარქე მიუთითებს, ოსპი და მარილი რომაელებისათვის გლოვის სიმბოლოებია და იდგმება მიცვალებულებისთვის, ანუ ჩვენებურად რომ ვსთქვათ - აღაპია, მიცვალებულის მოსახსენებელი პურისჭამა ან საკურთხი. არა ხორცი, არა თევზი - არამედ ოსპი, პარკოსანთა ოჯახის მცენარე. თუ გადამეტებული არ იქნება უფრო ჩავუღრმავდეთ ამ ტრადიციას და შევნიშნავთ,რომ რომაელებისთვის მიღებული არ ყოფილა ხორცის ჭამა "ქელეხში" და მოსახსენებელ-გამოსათხოვარი ვახშამი თუ სადილი სწორედ იმ პარკოსანი მცენარისაგან მზადდებოდა, რომელიც ევროპის კონტინენტზე უფრო გვიან, XVI საუკუნეში, გამოჩენილმა ლობიომ ჩაანაცვლა. ალბათ აშკარაა, რომ თვალში საცემი უნისონია დასავლეთ საქართველოს "ჭირის სუფრასა" და ამ ძველ რომაულ წესსს შორის, რაც კიდევ ერთი საბუთია, რომ ლიხსგადაღმა საქართველო ოდითგანვე წარმოადგენდა ჭეშმარიტ დასავლურ ცივილიზაციას

წყარო:
" ... В то время как Красс переправлял войско через реку {18} у Зевгмы, много раз прогрохотал небывалой силы гром, частые молнии засверкали навстречу войску, и ветер, сопровождаемый тучами и грозой, налетев на понтонный мост, разрушил и разметал большую его часть. Место, где Красс предполагал разбить лагерь, было дважды поражено молнией. Одна из лошадей полководца в блестящей сбруе увлекла возничего к реке и исчезла под водою. Говорят также, что первый орел, который был поднят, сам собою повернулся назад. И еще совпадение: когда после переправы солдатам стали раздавать еду, в первую очередь были выданы чечевица и соль, которые у римлян считаются знаками траура и ставятся перед умершими. Затем у самого Красса, когда он произносил речь, вырвались слова, страшно смутившие войско. Ибо он сказал, что мост через реку он приказывает разрушить, дабы никто из солдат не вернулся назад. Он должен был бы, почувствовав неуместность этих слов, взять их обратно или объяснить их смысл оробевшим людям... " [ Плутарх, Сравнительные жизнеописания, Никий и Красс, 19; 2 ]

Źródło w języku polskim:
PLUTARCH Z CHERROMEI , Żywoty sławnych mężów, tom III, KRASSUS,(19), str.267